ŞAMANİZM #1
Şaman Kelimesinin Kökeni Nedir?
Şamancılık veya Kamcılık olarak da
bilinen Şamanizm (Fr. chamanisme) bir dinden ziyade merkezinde şamanın yer
aldığı, kendine has inanç ve ritüelleriyle farklı formları bulunan vecde dayalı
bir yöntemdir. Şaman kelimesi farklı dillerde farklı anlamlara
gelebilmektedir. Örneğin; Tunguzca’da “kahin,sihirbaz” gibi anlamlara gelirken,
Mançu dilinde oynayan zıplayan, bir iş görürken sürekli olarak hareket
eden anlamındaki saman kavramından gelir. Öte Yandan bir Hint Dili
olan Sanskritçe’de budacı rahip anlamına gelen samana sözcüğü
şaman kelimesinin diğer karşılığıdır. Tatarca ve Altayca da Şaman Kelimesi
Doğrudan Kam (gam) kelimesi ile ilişkilidir. Aynı Şekilde Türk Dil Kurumu’na
göre de Şaman yerine kam kelimesi kullanılır. Ayrıca Yakutça’da “oyun”,
Moğolca’da “böge” veya “bö”, Kırgız ve Kazak Türkçesinde “baksı / bahşı,
karamurt, darger”, Samoyed dilinde “tadıbey” şeklinde yer alır.
Şamanizm Nedir?
Şamanizmin tam tanımı konusunda bilim insanları fikir birliğine varamamışlardır. Bunun sebebini ise Şamanizmin farklı Coğrafyalarda farklı şekillerde uygulanması olarak yorumlayabiliriz. Kimi insanlara göre Şamanizm bir din değil inanca dayalı trans tekniği kimine göre ise Türklerin Eski dinidir. Şamanizm, ilk olarak Batılılar tarafından çok tanrılı bir din olarak tanımlanmış ve Batılı gezginler tarafından aktarılan yüzeysel bilgiler dilden dile yayılmıştır.
Şamanlık,
çoğunluğu Sovyet bilim adamlarından oluşan bir kesim tarafından Türklerin
orijinal dini olarak kabul edilmiş, Mircea Elide, Jean Paun Roux, Hikmet Tanyu,
Osman Turan gibi uzmanlar tarafından ise dinden ziyade Kuzey Asya
topluluklarının dini duygularını içeren ve öteki alem varlıklarına hükmeden bir
kült olarak tanımlanmıştır.
-Baturalp Pekeş 29/08/2019 (@kutluturktarihi)
